Ο θυροειδής αδένας είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αδένες του ενδοκρινικού μας συστήματος. Κάποιο πρόβλημα στον αδένα αυτό μπορεί να είναι η αιτία πολλών άλλων προβλημάτων στη υγεία μας. Βρίσκεται στο λαιμό μας ακριβώς μπροστά από τους χόνδρους του λάρυγγα και αποτελείται από δύο λoβούς ήτοι τον αριστερό και το δεξιό που ενώνονται μεταξύ τους με τον ισθμό.
O θυροειδής αδένας παράγει τρεις βασικές και πολύ σπουδαίες ορμόνες τη θυροξίνη (γνωστή και ως Τ4), την τριιωδοθυρονίνη (γνωστή και ως Τ3) και την καλσιτονίνη. Εξ αυτών η καλσιτονίνη παίζει σπουδαίο ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβεστίου στον οργανισμό μας και για αυτό τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται, εκτός βέβαια των άλλων ενδείξεων της και για την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης ιδιαίτερα στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.
Οι εξετάσεις προσδιορισμού της θυρεοειδικής λειτουργίας είναι μεταξύ των πιο συχνών στην κλινική πράξη Εξετάσεις προσδιορισμού θυρεοειδικής λειτουργίας ή Thyroid Function Tests(TFTs) λέγεται η μέτρηση της FT4,FT3&TSH.
Η θυρεοειδική ορμόνη(T4,T3) επηρεάζει τις κυτταρικές λειτουργίες, ρυθμίζοντας τον μεταβολισμό ολόκληρου του οργανισμού. Ο θυρεοειδής αδένας, υπό την επίδραση της TSH (θυρεοειδοτρόπος – η ορμόνη της υπόφυσης που διεγείρει τον θυρεοειδή να σχηματίσει τις δικές του ορμόνες), σχηματίζει από ιώδιο και τυροσίνη την θυροξίνη (Τ4 ) και την τριιωδοθυρονίνη (Τ3), τις βασικές ορμόνες του αδένα. Οι θυρεοειδικές Ορμόνες αποθηκεύονται στον αδένα με την μορφή θυρεοσφαιρίνης(TG). Τα μεγαλύτερα ποσά της Τ3 που κυκλοφορούν στην περιφέρεια προέρχονται από τον μεταβολισμό της Τ4 . Οι ορμόνες κυκλοφορούν στο αίμα συνδεδεμένες με πρωτεΐνες και μεταβολίζονται στο ήπαρ. Καταστάσεις που αυξάνουν (πχ., αντισυλληπτικά, εγκυμοσύνη) ή μειώνουν (πχ., ασπιρίνη, φαινυτοϊνη) τις πρωτεΐνες, καθώς και ηπατικές παθήσεις, επηρεάζουν και τα επίπεδα των κυκλοφορούντων θυρεοειδικών ορμονών. Η ρύθμιση της παραγωγής αυτών των ορμονών εξαρτάται από τις ανάγκες του οργανισμού και υπόκειται σε έλεγχο από το υποθαλαμο-υποφυσιακό άξονα, μέσω της έκκρισης ΤSH. Έλλειψη ιωδίου προκαλεί ανεπαρκή παραγωγή ορμόνης, χαμηλά επίπεδα στο αίμα και υπερέκκριση της TSH. Επειδή η θυρεοειδική ορμόνη επηρεάζει όλες τις ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού, η έγκαιρη διάγνωση μιας θυρεοειδικής διαταραχής παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση των εκδηλώσεων και των επιπλοκών. Η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς οφείλεται συχνά σε αυτοάνοσα νοσήματα του θυρεοειδή ,όπου αξιολογούνται τα αντιθυρεοειδικά αντισώματα ( anti TG abs, anti TPO )και τα TSH RECEPTORS abs(TSI) στις περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο.
Οι πιο συχνές παθήσεις του θυρεοειδούς είναι ο υποθυρεοειδισμός και ο υπερθυρεοειδισμός.
ΥΠΟΘΥΡΕΟΕΙΔΙΣΜΟΣ
Είναι η πάθηση που προκαλείται από την έλλειψη των θυρεοειδικών ορμονών κατά την ενήλικο ζωή. Όταν αυτή η έλλειψη είναι μεγάλη και παρατεταμένη, δημιουργεί μια συγκεκριμένη κλινική εικόνα που λέγεται μυξοίδημα.Ανάλογα με το επίπεδο που βρίσκεται η βλάβη χωρίζεται σε πρωτοπαθή υποθυρεοειδισμό, όπου η βλάβη αφορά τον θυρεοειδή αδένα και δευτεροπαθή, όπου η βλάβη βρίσκεται στο επίπεδο της υπόφυσης.
Τα κύρια συμπτώματα είναι αδυναμία, κούραση, δυσκολία προσαρμογής στο κρύο και διαταραχές στην περίοδο και τα αντανακλαστικά είναι βραδέα. Όταν η νόσος είναι προχωρημένη (μυξοίδημα), η ομιλία είναι αργή, δεν υπάρχει εφίδρωση, συνήθως παρουσιάζεται αύξηση του σωματικού βάρους.
Για τη θεραπεία χρησιμοποιείται θυρεοειδική ορμόνη(θυροξίνη) ή ένα συνθετικό σκεύασμα. Γενικά, η έγκαιρη χορήγηση θεραπείας υποκατάστασης έχει καλή ανταπόκριση και με επαρκή θεραπεία, είναι δυνατή η πλήρη αποκατάσταση του ασθενούς.
ΥΠΕΡΘΥΡΕΟΔΙΣΜΌΣ
Υπερθυρεοειδισμό ονομάζουμε την παθολογική κατάσταση που οφείλεται σε υπερβολική παραγωγή θυροειδικών ορμονών. Δύο είναι οι κυριότερες μορφές υπερθυρεοειδισμού:
1 Η τοξική διάχυτος βρογχοκήλη όπως είναι και πιο γνωστή η νόσος του Graves όπου όλος ο θυρεοειδής αδένας υπερλειτουργεί .
2 Η τοξική οζώδης βρογχοκήλη όπου στο θυρεοειδή αναπτύσσονται ένας ή περισσότεροι όζοι που υπερπαράγουν θυροειδικές ορμόνες.
Όταν υπάρχει υπερέκκριση θυροξίνης (Τ4), δεν μπορεί να γίνει χειρουργική επέμβαση, διότι είναι επικίνδυνο. Με τη φαρμακευτική αγωγή με αντιθυρεοειδικά φάρμακα επιφέρουμε ύφεση της λειτουργίας του αδένα και τότε, εφόσον υπάρξει υποτροπή, μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με χειρουργική αφαίρεση των όζων , ή με «καταστροφή» του αδένα με ραδιενεργό ιώδιο.
